Introductie

Roland Barthes (1915-1980) was een vooraanstaand criticus, filosoof en schrijver. In de jaren zestig en zeventig is hij, naast Althusser, Lacan, Foucault en Derrida uitgegroeid tot een beroemd maar zich ongemakkelijk voelend acteur op het Parijse intellectuele toneel. 

In zijn omvangrijke oeuvre staat de menselijke taal centraal. In zijn eerste boeken onderzoekt hij de connotatie van woorden, de bijbetekenis van woorden. Zo kan het woord Hiroshima, de naam van een stad in Japan, niet los gezien worden van de atoombom. Later stelt hij zich de vraag wat is een tekst, wat is schrijven. Barthes toont dat een tekst een weefsel is dat ruimte biedt aan een 'performatief' evenement tussen schrijver en lezer en waarin beide zich (ten dele) verliezen.

Schrijven is voor Barthes niet alleen techniek of vaardigheid maar schriftuur: een proces dat decentrerend werkt en waarover het subject (schrijver en lezer) geen volledig meesterschap bezit. Hij vergelijkt dit schrijven regelmatig met een opgaan in genot (plaisir).

Zijn inaugurele rede in 1977 sloot hij af met wat je zijn lijfspreuk zou kunnen noemen: "Sapientia: nul pouvoir, un peu de savoir, un peu de sagesse, et le plus de saveur possible"

Sapientia: geen macht, een beetje kennis, een beetje wijsheid en zoveel mogelijk smaak.

Er zijn inmiddels veel boeken over het werk van Barthes verschenen. De overzichtsstudies worstelen allen met de vraag hoe het werk te presenteren. Een werk dat zich uitstrekt over een periode van meer dan 30 jaar. Zie verder de notitie fasen in het werk van Barthes

Er zijn drie biografieen over het leven van Barthes en zijn werk verschenen:
- Louis-Jean Calvet, 1993 (Frans en vertaald in het Nederlands, Duits en Engels)
- Marie Gil, 2012 (Frans)
- Tiphaine Samoyault, 2015 (Frans en vertaald in het Engels)
Zie verder de literatuurlijst.

Ga verder naar:

Zie ook:

colofon | cookies | afkortingen